امواج الیوت چیست؟

امواج الیوت و هندسه فراکتالی

در این مجموعه مقالات سعی داریم تا توضیحی جامع پیرامون اصل موج الیوت ارائه دهیم. مبنای این نظریه چرخه و زیرجزهای تکرارشونده‌ در نمودار موج است که در سابقه معاملاتی قرار گرفته و هر زمان که سطح فعالیت کاربران بازار معاملات افزایش یابدتشدید موج صورت می‌گیرد و زفتار بازار نمود بیشتری در امواج پیدا می‌کند. این شکلگیری می‌تواند یک سونامی را ایجاد نماید که تلفیقی از تحلیل چندین موج می‌باشد و تجلی این قانون در آن کاملا مشهود است. در این میان پیشبینی‌های بسیاری از طریق واکاوی امواج می‌تواند صورت گیرد و مباحثی نظیر ساختارهای فراکتالی مطرح گردد. در ادامه این دسته مقالات توضیحاتی با موضوعیت امواج الیوت و مبانی هندسه فرکتالی ارائه می‌گردد.

الف) اصل موج الیوت

اصل موج الیوت نوعی امواج الیوت چیست؟ تحلیل تکنیکال است که معامله گران برای شناسایی چرخه بازار مالی و پیش بینی روند بازار با شناسایی افراط سرمایه‌گذار از دیدگاه روانشناسی‌، بالا رفتن و پایین آمدن قیمت‌ها و سایر عوامل جمعی را مورد تحلیل قرار می‌دهند. رالف نلسون الیوت (حسابدار حرفه ای 1871)‌، اصول آن را کشف کرد و ابزارهای تحلیلی را در دهه 1930 توسعه داد. وی ادعا کرد که قیمت‌های بازار در الگوهای مشخصی گسترش می‌یابند‌، این ادعا امروزه اصل امواج الیوت یا به طور ساده‌تر موج اصلی ‌نامیده می‌شود. الیوت نظریه رفتار خود در بازار را در کتاب “اصل موج” در سال 1938 منتشر کرد‌، و آن را به طور خلاصه در سال 1939 در مجله جهانی فایننشال ارائه داد و تمامی جوانب این موضوع را در اثر خود تحت عنوان “قوانین طبیعت: راز جهان” چاپ نمود. الیوت اظهار داشت: “چون انسان تحت عمل ریتمیک قرار دارد‌، محاسبات مربوط به فعالیت‌های خود را ‌می‌توان با توجیه و یقینی غیرقابل انکار، پیش بینی کرد.”

طراحی کلی

اصل موج الیوت بیان ‌می‌کند که روانشناسی سرمایه‌گذاری جمعی‌، یا روانشناسی جمعیت‌، در توالی‌های طبیعی میان خوش بینی و بدبینی حرکت ‌می‌کند. این نوسانات، الگویی را ایجاد ‌می‌کنند که در حرکت قیمت بازارها با هر مرتبه‌، روند یا مقیاس زمانی مشهود است.

در مدل الیوت‌، همانطور که در تصویر فوق نشان داده شده است، قیمت‌های بازار میان یک مرحله کنشی و یک مرحله اصلاحی در همه مقیاس‌های زمانی امواج الیوت چیست؟ جریان متناوب دارد.

تکانه‌ها همیشه به مجموعه ای از 5 موج درجه پایین تقسیم ‌می‌شوند و دوباره میان کاراکتر انگیزشی و اصلاحی متناوب قرار ‌می‌گیرند‌، به طوری که امواج 1‌، 3 و 5 ضربان هستند و امواج 2 و 4 امواجی کوچکتر از امواج 1 و 3 هستند. در بازار خرس‌، روند غالب رو به پایین است‌، بنابراین الگوی معکوس ‌اتفاق می‌افتد (برای نمونه ضربان موج 5 رو به پایین و 3 رو به بالا ). ذکر این نکته ضروری است که امواج انگیزشی همیشه با روند حرکت ‌می‌کنند‌، در حالی که امواج اصلاحی در برابر آن حرکت ‌می‌کنند.

الگوهایی به ساختارهای 5 و 3 موج پیوند ‌می‌خورند که خود، ساختارهای موج مشابه خود را با افزایش اندازه یا درجه بالاتر تشکیل ‌می‌دهند. به پایین ترین 3 از چرخه ایده آل توجه کنید. در اولین دنباله 5 از موج کوچک‌، امواج 1‌، 3 و 5 انگیزشی و تحریکی هستند‌، در حالی که امواج 2 و 4 اصلاحی می‌باشند. این نشان ‌می‌دهد که تکانه موج یک درجه بالاتر به سمت بالا است. همچنین این سیگنال از آغاز اولین توالی تصحیحی کوچک سه موج دارد. پس از پنج موج اولیه به بالا و سه موج پایین‌، دنباله دوباره شروع ‌می‌شود و هندسه فراکتالی شباهت خود را با توجه به ساختار پنج و سه موج که زیر آن یک درجه بالاتر است‌، شروع ‌می‌شود. الگوی انگیزه تکمیل شده شامل 89 موج است‌، و به دنبال آن یک الگوی تصحیحی تکمیل شده از 55 موج وجود دارد.

هر درجه در الگو، در بازار مالی یک نام دارد. درجه‌ها نسبی هستند؛ آنها با فرم و نه با اندازه یا مدت زمان مطلق تعریف ‌می‌شوند. امواج در همان درجه ممکن است از اندازه و یا مدت زمانی مربوطه بسیار متفاوت باشند.

طبقه بندی یک موج در هر درجه خاص ‌می‌تواند متفاوت باشد‌، اگرچه متخصصان عموماً با ترتیب استاندارد درجه‌ها (مدت زمان تقریبی داده شده) متفق النظر می‌باشند:

• سوپر سیکل بزرگ (Grand supercycle): چند قرن
• سوپر سیکل (Supercycle): چند دهه (حدود 40-70 سال)
• سیکل (Cycle): یک سال تا چند سال (یا حتی چندین دهه تحت الحاق الیوت)
• اولیه (Primary): چند ماه تا چند سال
• متوسط (Intermediate): هفته‌ها تا ماه‌ها
• مینور (Minor): هفته‌ها
• مینت (Minute): روزها
• Minuette: ساعت‌ها
• Subminuette: دقیقه‌ها

تشخیص الگو و فراکتالها

مدل بازار الیوت به شدت به بررسی نمودارهای قیمت اعتماد دارد. متخصصان و کارشناسان روندهای در حال توسعه را برای تفکیک امواج و ساختارهای موج مطالعه ‌می‌کنند و تشخیص ‌می‌دهند که قیمت‌ها در مرحله بعد چه رفتاری دارند. بنابراین امواج الیوت چیست؟ استفاده از اصل موج نوعی شناخت الگو است.

ساختارهای الیوت توصیف شده در بالا، با تعاریف ارائه شده از فراکتال‌ها مطابقت دارند ( الگوهای خود مشابه در هر درجه از روند ظاهر ‌می‌شوند). ریاضی‌دانانی نظیر مندلبورت و هادسن ‌می‌گویند‌، دقیقاً همانطور که در طبیعت، شکستگی‌های طبیعی اتفاق ‌می‌افتند و با گذشت زمان پیچیده تر ‌می‌شوند‌، مدل برگرفته از اصل موج الیوت نشان ‌می‌دهد که روانشناسی جمعی انسان در الگوهای طبیعی‌، از طریق تصمیم گیری‌های خرید و فروش منعکس شده در قیمت‌های بازار‌، شکل ‌می‌گیرد: “گویا ما به نوعی برنامه ریزی شده ایم؛ توسط ریاضیات. سواحل‌، کهکشان‌، دانه‌های برف یا انسان؛ همه ما به همان نظم محدود ‌می‌شویم. ”

این فرض که بازارها در الگوهای قابل تشخیص باز ‌می‌شوند با فرضیه کارآمد بازار مغایر است و بیان ‌می‌کند که نمی‌توان از داده‌های بازار مانند حرکت میانگین و حجم، رفتار ان را پیش‌بینی نمود.

بنوئد ماندلبروت این سوال را مطرح کرده است که آیا امواج الیوت ‌می‌توانند بازارهای مالی را پیش بینی کنند:

” … اما پیش بینی موج یک تجارت بسیار نامشخص است. این هنری است که قضاوت ذهنی نمودارها بیش از حكم عینی و قابل تكرار اعداد اهمیت دارد. ”

منتقدان هشدار ‌می‌دهند که اصل موج بسیار مبهم است بجای اینکه مفید باشد زیرا نمی‌تواند به طور مداوم در هنگام شروع یا پایان موج، شناسایی گردد‌، و اینکه پیش بینی موج الیوت مستعد تجدید نظر ذهنی است. برخی که طرفدار تحلیل تکنیکی بازارها هستند‌، ارزش تحلیل موج الیوت را زیر سوال برده اند. دیوید آرونسون‌، تحلیلگر تکنیکال در اینباره می‌نویسد:

اصل موج الیوت‌، همانطور که در عمل رایج است‌، یک تئوری قانونی نیست‌، بلکه یک داستان و تنها یک داستان قانع کننده است که توسط رابرت پرچر به صورت فصیح بیان ‌می‌شود. این محاسبه قانع کننده است زیرا EWP توانایی ظاهری قابل توجهی دارد که بتواند هر بخش از تاریخ بازار را تا حداکثر نوسانات دقیقه خود، مورد بررسی قرار دهد. من ادعا ‌می‌کنم که این امر با قواعد کاملاً تعریف شده ایجاد گردیده و امکان در نظر گرفتن تعداد زیادی از امواج تو در تو با شدت متفاوت را دارا می‌باشد. این به تحلیلگر الیوت همان آزادی و انعطاف پذیری را ‌می‌دهد که به منجمان پیش از کوپرنیکی اجازه ‌می‌دهد همه حرکات سیاره مشاهده شده را توضیح دهند‌، حتی اگر نظریه اساسی آنها درباره یک جهان زمین محور اشتباه باشد.

امواج امواج الیوت چیست؟ الیوت چیست ؟

الیوت نشان داد که قیمت به صورت امواج ترکیبی و با نظم و آرایش خاصی حرکت میکند و بدین ترتیب مبحث امواج الیوت ( ELLIOT WAVES ) را در تحلیل تکنیکال بنیان گذاری کرد . لازم به ذکر است مبحث امواج الیوت یکی از مهمترین مباحث در دانش تحلیل تکنیکال میباشد و تسلط بر آن هم برای فعالین بازار بورس ایران و هم برای تریدر های فارکس جزو ضروریات میباشد . به همین علت در فیلم آموزش امواج الیوت به خوبی به این مبحث پرداخته شده است .

اصول امواج الیوت :

• قیمت همیشه به دو صورت حرکت میکند : امواج جنبشی ( MOTIVE WAVES ) ، امواج اصلاحی یا کارکشن ( CORRECTION WAVES )
• مهمترین الگوی حاکم بر بازار ، الگوی 5 موجی میباشد که سه موج آن موافق جهت روند ( امواج جنبشی 1 و 3 و 5 ) و دو موج آن مخالف با جهت روند ( امواج اصلاحی 2 و 4 ) هستند .
• امواج اصلاحی عموما به صورت سه موجی و در قالب زیگزاگ تشکیل میشوند.

چرخه کامل الیوت = یک موج جنبشی ( 5 موجی ) + یک موج اصلاحی ( سه موجی )

هر کدام از امواج این چرخه ی 8 موجی ، از ریز موجهایی تشکیل شده ، که آن ریز موجها هم ، از همان ساختار چرخه اصلی 8 موجی تشکیل شده اند با این تفاوت که ، از نظر ابعاد کوچکترند .

اصول امواج جنبشی :

• موج 2 هیچگاه به اندازه ی 100% موج یک بازگشت نمیکند .
• موج 4 هیچگاه به اندازه 100 درصد موج 3 بازگشت نمیکند و نمیتواند بیش از 10% اندازه موج 1 ، وارد حریم موج 1 شود.
• موج سوم هیچگاه نمیتواند کوچکترین موج در بین امواج 5 موجی باشد .

اصل اساسی امواج اصلاحی یا امواج کارکشن :

• امواج اصلاحی هیچگاه به تنهایی 5 موجی نیستند پس اگر یک موج 5 موجی خلاف جهت روند شکل گرفت یا شروع یک تغییر روند کلی است ، یا تکمیل موج اول اصلاحی ( َa ) میباشد و باید منتظر تشکیل امواج بعدی اصلاحی یعنی امواج ( b ) و ( c ) نیز بود .

جهت مطالعه محتوای کل دوره ( 12 قسمت ) و دانلود آن میتوانید به این صفحه مراجعه نمایید .

جهت مشاهده آموزشهای تحلیل تکنیکال به صورت رایگان ، کانال (( آموزه های مالی رضا گلشاهیان )) را در یوتیوب سابسکرایب نموده و در قسمت آموزش تحلیل تکنیکال میتوانید کلیه فیلم های آموزشی ایشان را مشاهده نمایید.

معرفی امواج الیوت و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال – استراتژی فارکس

الیوت معتقد است، روند قیمت ها در بازارهای مالی از جمله بازار فارکس یا بازار بورس، از یک روانشاسی مشترکی بین سرمایه گذاران و معامله گران ناشی می شود. او دریافت که از لحاظ روانشناسی جمعی یا عمومی، نوسان قیمت ها همیشه در یک الگوی فراکتال تکراری در بازارهای مالی ظاهر می شود.

تئوری الیوت شباهت زیادی به تئوری داو “Dow theory” دارد. در هر دوی این تئوری ها قیمت ها حرکتی موجی دارند. از آنجاییکه الیوت علاوه بر ماهیت موجی، ماهیت فراکتالی بازار را نیز شناسایی کرده است، تئوری او می تواند برای تحلیل دقیق تر و جزئی تر بازار مورد استفاده قرار گیرد. او سپس تحقیق کرد که آیا شاخص کلی بازارها نیز در همان الگو قابل تحلیل است یا خیر. همچنین او مطالعات زیادی برروی شناسایی تکرار الگوها برای پیش بینی حرکات آینده بازار انجام داده است.

استراتژی امواج الیوت برای پیش بینی بازار

وقتیکه ما صحبت از تحلیل یک بازار مالی می کنیم این بازار می تواند فارکس، بورس یا دیگر بازارهای مالی باشد. استراتژی فارکس با استراتژی بورس از لحاظ اصول تکنیکی تفاوت اساسی ندارد. بنابراین ما از امواج الیوت می توانیم هم در تحلیل فارکس و هم بورس و دیگر بازارهای مالی استفاده نماییم.

الیوت پیشبینی های دقیقی از بازار سهام بر مبنای یافته های خود در الگوی امواج انجام داد. یک موج انگیزشی یا Impulse wave در همان جهت که یک روند طولانی تر در حال پیشروی است، حرکت می کنند، و همیشه پنج موج در الگوی خود دارد. از طرفی، یک موج اصلاحی در جهتی مخالف روند اصلی حرکت می کند. در یک مقیاس کوچکتر، در هر یک از امواج انگیزشی نیز پنج موج قابل پیش بینی است.

یکی از جملات رایج در بین معامله گران در بازارهای مالی این است که چیزی که بالا می رود باید پایین بیاید. به عبارت دیگر وقتیکه قیمتی به سمت بالا حرکت می کند یا با اصطلاح بازار “رالی” می کند، باید به زودی منتظر حرکت قیمت به سمت پایین باشیم. همچنین برعکس وقتی که قیمت در حال نزول است، باید منتظر تغییر جهت به سمت بالا باشیم. پرایس اکشن به روندها و اصلاح ها تقسیم شده است. روندها مسیر اصلی قیمت را نشان می دهند و اصلاح ها امواج کوتاه مدت مخالف با روند اصلی هستند.

تحلیل تئوری امواج الیوت

مبنای تئوری امواج الیوت به شرح زیر است :

• پنج موج در مسیر اصلی روند اتفاق می افتد که با سه موج در یک اصلاح همراه است. این امواج سپس به دو زیربخش در حرکت موج بالاتر بعدی تبدیل می شود.
• مبنای الگوی امواج همیشه ثابت می ماند در حالیکه طول زمان هر موج ممکن است که متفاوت باشد.

بیایید تا نگاهی به این چارت بیندازیم که از ۸ موج تشکیل شده است ( ۵ موج صعودی و ۳ موج نزولی) که به ترتیب با ۱،۲،۳،۴،۵ و A,B,C نشان داده شده است.

امواج ۱،۲،۳،۴، و ۵ انگیزشی و امواج A,B,C اصلاح را تشکیل می دهند. ۵ موج انگیزشی نیز به نوبه خود، موج ۱ را در الگوی بزرگتر بعدی تشکیل امواج الیوت چیست؟ می دهند، و ۳ موج اصلاحی نیز موج ۲ را در الگوی بزرگتر بعدی تشکیل می دهند.

موج اصلاحی اغلب دارای ۳ حرکت مشخص در قیمت است که ۲ تای آنها در جهت اصلی (A,C) و یکی از آنها در جهت مخالف جهت اصلی (B) است. امواج ۲ و ۴ در تصویر بالا اصلاحات هستند. این امواج معمولا دارای ساختار زیر هستند :

توجه داشته باشید که در این تصویر امواج A و C در جهت روند در یک درجه بزرگتر حرکت می کنند و بنابراین انگیزشی هستند و از ۵ موج تشکیل شده اند. موج B مخالف روند است و بنابراین به آن موج اصلاحی می گوییم که از ۳ موج تشکیل شده است.

تشکیل یک موج انگیزشی و در دنباله یک موج اصلاحی، یک موج الیوت را می سازد که از روندها و ضد روندها تشکیل شده است.

همانگونه که در الگوی نمایش داده شده در تصویر ملاحظه می کنید، همیشه حرکت خالص پنج موج به سمت بالا نمی باشد و حرکت سه موج نیز همیشه به سمت پایین نیست. برای مثال وقتیکه که روند بلندتر نزولی است.

درجات امواج

• Grand Supercycle – چرخه بسیار بزرگ
• Supercycle – چرخه بزرگ
• Cycle – چرخه
• Primary – اولیه
• Intermediate – متوسط
• Minor – کوپک
• Minute – ناچیز
• Minuette – بسیار ناچیز
• Sub-Minuette – زیر گروه – بسیار ناچیز

نکته : از آنجاییکه امواج الیوت فراکتال هستند، درجات امواج الیوت می توانند بیشتر از آنچه در بالا گفته شد بزرگتر و ناچیزتر شوند.

برای استفاده از این تئوری در معاملات روزانه، معامله گر ممکن است یک موج انگیزشی را در یک روند صعودی شناسایی کند، خرید خود را انجام دهد و سپس زمانیکه الگو پنج موج را کامل کرد بفروشد. این روش یک استراتژی فراکس برای افرادی است که معاملات روزانه انجام می دهند.

مقبولیت تئوری امواج الیوت

در دهه ۱۹۷۰ قوانین امواج الیوت پس از کار مشترک A.J. Frost و Robert Prechter مقبولیت و شهرت زیادی کسب کرد. آنها در کتاب خود به نام Elliott Wave Principle : Key to Market Behavior توانستند از طریق همان تئوری بازار خرسی دهه ۱۹۸۰ را پیش بینی کنند. همچنین Prechter چند روز قبل از سقوط بازارها در سال ۱۹۸۷ دوباره با کمک تئوری امواج الیوت پیشنهاد فروش سهام داد.

نتیجه گیری

طرفداران امواج الیوت تاکید می کنند که فقط بخاطر اینکه بازار فراکتال است باعث نمی شود تا بتوان آن را پیش بینی کرد. دانشمندان یک درخت را نیز فراکتال می دانند، اما هرگز نمی توانید جهت رشد هر یک از شاخه ها را از قبل پیش بینی کنید. از جنبه عملی نیز قواعد امواج الیوت مانند سایر روش های تحلیل تکنیکال کاستی ها و نقایص خود را دارد.

یکی از نقاط ضعف بارز این تئوری این است که طرفداران آن همیشه اشتباهات تصمیم گیری را به دلیل عدم خواندن دقیق و تحلیل نادرست می دانند نه ضعف تئوری یا سیستم. پیشنهاد تجارت آفرین این است که استراتژی فارکس یا بورس خود را تنها بر مبنای امواج الیوت نگذارید و به دنبال اندیکاتورهای دیگر تحلیل تکنیکال برای اطمینان بخشی به تصمیم خود باشید. همچنین اخبار مربوط و موارد فاندامنتال را نیز در نظر بگیرید.